Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną także musi się liczyć z ewentualnymi kontrolami skarbowymi. Choć jej działalność nie jest wpisana do rejestrów firm i nie płaci składek ZUS, to urząd skarbowy może ją skontrolować. W jakich sytuacjach?
Działalność nierejestrowana a kontrola skarbowa
Działalność nierejestrowana nie jest wpisywana do CEIDG. Mimo to urząd skarbowy wie o tym, że prowadzisz tego typu biznes – płacisz od sprzedaży podatek i deklarujesz ją w PIT-36. Dlatego urzędnicy mogą Cię skontrolować. Ponadto przy wystawianiu rachunków czy faktur, które wysyłasz kontrahentom, także informujesz skarbówkę o prowadzonej działalności. Urzędnicy mają prawo sprawdzić, czy spełniasz wszelkie warunki by prowadzić działalność nierejestrowaną. Na kanwie Ustawy o VAT i Ordynacji podatkowej mogą oni przeprowadzać kontrolę działalności nierejestrowej, nawet gdy jest zwolniona z VAT-u. Pamiętaj też, że masz obowiązek ewidencjonować sprzedaż, co ma udowodnić zasadność m.in. zwolnienia z VAT-u oraz prowadzenia działalności nierejestrowej. Sama ewidencja także może podlegać kontroli urzędników.
Zapowiedziana kontrola podatkowa przy nierejestrowanej działalności gospodarczej
Zgodnie z Ordynacją podatkową kontrola podatkowa u podatnika prowadzącego działalność nierejestrowaną może być zapowiedziana lub nie. Zapowiedziana kontrola odbywa się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Podczas takiej kontroli urzędnicy sprawdzają czy podatnik:
· w sposób właściwy prowadzi uproszczoną ewidencję przychodów,
· wystawia rachunki i faktury,
· płaci stosowny podatek od nierejestrowanej działalności gospodarczej.
Kontrola skarbowa po donosie
Kontrola skarbowa może też być przeprowadzana bez uprzedniego zawiadomienia płatnika. Najczęściej dzieje się tak, gdy ktoś złoży donos, że np. dana osoba prowadzi działalność, ale nie ewidencjonuje sprzedaży. Innymi słowy, prowadzący taką działalność nie wystawia za każdą sprzedaż rachunku czy faktury i tym samym zaniża próg przychodów. Mogłoby się okazać po kontroli, ze przekroczono już limit, do którego można prowadzić działalność nierejestrową. Skarbówka bardzo często sprawdza opodatkowane przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych.
Urzędnik skarbowy może też sam podjąć decyzje o kontroli bez wcześniejszego powiadomienia, jeśli przy analizie wpływów na konto bankowe podatnika zacznie podejrzewać, że uzyskuje on przychody z działalności przewyższające limit.
Doraźne kontrole skarbowe
Ordynacja podatkowa zezwala także na przeprowadzanie tzw. doraźnych kontroli, bez zawiadamiania podatnika. Dotyczą ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej czy użytkowania kasy rejestrującej. Podatnicy, których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 tys. zł, nie muszą ewidencjonować sprzedaży na kasie fiskalnej. Jeśli jednak obrót jest wyższy, trzeba już posiadać kasę.
