Według wyroku Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2019 tzw. umowa o pracę zawarta dla pozoru, która nie może stanowić podstawy do objęcia ubezpieczeniem społecznym, występuje w sytuacji, gdy obie strony umowy mają świadomość, że pracownik nie będzie świadczyć pracy, a pracodawca nie będzie z niej korzystać. Innymi słowy, już przy składaniu oświadczeń woli obie strony zakładają, że nie będą realizować swoich praw i obowiązków wynikających ze stosunku pracy.
Tyle teoria, a jak to wygląda w praktyce? Zakład Ubezpieczeń Społecznych przy próbie ustalenia, czy doszło do zawarcia umowy pozornej, szczególnie przygląda się przypadkom:
- Zatrudnienia na umowę o pracę członka rodziny, choć oczywiście sam fakt takiego rodzaju zatrudnienia nie przesądza od razu o tym, że doszło do zawarcia umowy pozornej.
- Występowania złego stanu zdrowia pracownika w momencie zawierania umowy o pracę, co uniemożliwia mu podjęcie pracy, a strony wiedziałyby o tym w chwili jej zawierania.
- Zatrudnienia kobiety w ciąży, celem uzyskania przez nią świadczenia z tytułu ubezpieczenia społecznego, w przypadku gdy kobieta w ciąży nie jest zdolna realizować świadczenia pracy.
- Zatrudnienia osoby, której brakuje niedługiego okresu zatrudnienia do objęcia świadczeniem emerytalnym – jeśli została zawarta umowa jedynie po to, by otrzymać świadczenie emerytalne, bez realizacji pracy na rzecz drugiej strony.
Pozorna umowa o pracę uznawana jest za nieważną.
Jeżeli masz więcej pytań dotyczących umów i orzecznictwa SN skontaktuj się z naszym biurem.
Więcej na ten temat w tym artykule.